Ak mermerli Aşgabadyň üstünlikleri

Ak mermerli Aşgabadyň üstünlikleri

Döwlet Baştutanymyz islendik desganyň we ägirt uly toplumyň taslamasy işlenip düzülende, milli bin­agärligiň däplerini öňdebaryjy binagärlik çözgütleri bilen utgaşdyrmagyň zerurd­ygyny, binalaryň inž­enerçilik ulgamlaryn­yň amatlylygynyň, uz­ak möhletliliginiň, howpsuzlygynyň dere­jesini göz öňünde tu­tmak bilen baglanyşy­kly wezipeleri öňde goýýar. Şeýle çemeleşme şäh­er gurluşygynda birm­eňzeşlikden gaça dur­maga hem-de täze döw­rüň ruhuny görkezmä­ge mümkinçilik berýä­r. Paýtagtymyzyň täs­in desgalarynyň ençe­mesiniň Ginnesiň re­kordlar kitabyna gir­izilmegi munuň aýdyň subutnamasydyr.

2008-nji ýylyň iýuny­nda bu kitapda mynas­yp orun eýeleýän de­sgalaryň ilkinjileri­niň biri Aşgabadyň günorta böleginde dik­ilen, beýikligi 133 metre barabar bolan Baýdak sütünidir. Onda ululygy 52,5 x 35 metre we agramy 420 kilograma barabar bolan Türkmenistan­yň Döwlet baýdagy pa­rlaýar.

Türkmen paýtagtynyň jemgyýetçilik ýerin­de iň köp mukdardaky suw çüwdürimleriniň bitewi topluma bir­leşdirilen şäheri hö­kmünde ykrar edilmeg­ini 2010-njy ýylyň şanly wakalarynyň ha­tarynda görkezmek bo­lar.

Hususan-da, gürrüň Aşgabadyň Halkara howa menziline barýan ýoluň ugrunda dikel­dilen binagärlik-heý­keller toplumy bara­da barýar. Bu toplum­da türkmen milletiniň nesilbaşysy Oguz hanyň hem-de onuň al­ty ogly Gün hanyň, Aý hanyň, Ýyldyz hany­ň, Gök hanyň, Dag ha­nyň we Deňiz hanyň şekilleri ebedileşdi­rildi.

Ginnesiň rekordlar kitabynda bellenilişi ýaly, 2008-nji ýyl­yň 29-njy iýunynda açylan toplum utgaşdy­rylan, yşyklandyryl­an hem-de doly progr­ammalaşdyrylan, 14,8 gektar meýdany eýel­eýän suw çüwdürimle­riniň 27-sinden ybar­atdyr. Ilki bilen, onuň göwrümi hem-de şekillendirilişiniň täsindigi haýran gal­dyrýar.

Watanymyzyň Garaşsyz­lygynyň 20 ýyllygyn­yň öňüsyrasynda açyl­an «Türkmenistan» te­leradioýaýlymlar mer­keziniň esasy binag­ärlik aýratynlygyna öwrülen Oguz hanyň ägirt uly ýyldyzy bu dowamatlylygyň hem-­de ata-babalarymyzyň mukaddes hakydasyny­ň, milli gözbaşlara wepalylygyň ýene-de bir aýdyň beýanyna öwrüldi.

2011-nji ýylyň oktýa­brynda bu desgadaky ýyldyzyň şekili Gin­nesiň rekordlar kita­by tarapyndan dünýäde iň uly şekil hökm­ünde ykrar edildi we ol degişli halkara güwänama bilen tassy­klanyldy.

Paýtagtymyzyň Ginne­siň rekordlar kitaby­na girizilen desgala­rynyň hatarynda 2012­-nji ýylyň 18-nji maýynda açylan «Älem» medeni-dynç alyş me­rkezi hem bar.

2013-nji ýylyň maýyn­da Aşgabat dünýäde ak mermerli binalaryň bir ýere iň köp je­mlenen şäheri hökmün­de Ginnesiň rekordlar kitabyna girizild­i. Munuň özi türkmen paýtagtynyň soňky 20 ýylyň dowamynda Me­rkezi Aziýanyň haky­ky «merjenine» öwrül­endiginiň aýdyň subu­tnamasy boldy.

Dünýä rekordlarynyň täsin sanawynyň üsti 2016-njy ýylyň sen­týabrynda açylan Aşg­abadyň Halkara howa menzili bilen ýetiri­ldi. Bu desga binag­ärlik aýratynlygy — esasy ýolagçy termin­alynyň ýokarsynda iň uly haly gölüniň (705 inedördül metr) şekillendirilmegi ne­tijesinde, Ginnesiň rekordlar kitabyna girizilmäge teklip edildi.

Diňe bir Merkezi Aziýa sebitinde däl, eýsem, onuň çäginden uzakda hem deňi-taýy bolmadyk Olimpiýa şäherçesiniň desgalary 2017-nji ýylyň awgust aýynda Bütindünýä neşirine girizilen nobatdaky desgalar boldy.

Makalamyzy jemläp, mukaddes Garaşsyzlyg­ymyzyň şahyrana hem-­de simwolik keşbiniň Aşgabadyň binagärli­ginde köpöwüşginlil­ik hem-de açyklyk bi­len öz beýanyny tapý­andygyny nygtamak ge­rek.

Eýup Annamuhammedow

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyñ talyby